Kolektifler, üniversitelilerin ekonomik koşullarını, burs olanaklarına erişimini ve KYK kredi/burs sistemine ilişkin deneyimlerini ortaya koymak amacıyla “Üniversiteli Yoksulluğu Araştırması” anketi düzenledi. Anket sonuçlarına göre üniversiteliler; en temel ihtiyaçlardan olan beslenme, barınma ve ulaşım haklarına erişemiyor, mevcut KYK bursu ve kredisi toplam giderlerini karşılamadığı için çalışmak zorunda kalıyor. Ankete yanıt veren üniversitelilerin çoğunluğu “KYK bursu asgari ücretin yarısı oranına sabitlensin” talebini destekliyor

Öğrenci Kolektifleri, 2025-2026 yılına dair mücadele programlarını basın açıklamasıyla duyurmuştu. Kolektifler, üniversitede ve memlekette var olan kayyumlara, dinci-gerici faşist çetelere, üniversitelilerin geçinmelerini ve barınmalarını olanaksızlaştıran sisteme, üniversitelerdeki piyasacı uygulamalara ve savaş sermayesine karşı mücadele edeceklerini söylemişti.

Kolektifler, birçok ilde sokağa çıkarak duyurdukları yeni döneme dair mücadele programlarında, “Kamuda Tasarruf Politikaları” kapsamında her geçen gün daha da yoksullaştıklarını ve geçinemediklerini ifade etmişti. Kolektifler, kendilerine verilen 3000 TL KYK kredisi ve bursu ile krizin faturasının üniversitelilere kesildiğini, kendi paylarına düşenin ise “yoksulluk” olduğunu altını çizmişti.

Öğrenci Kolektifleri’nin talepleri şöyle:

• KYK bursları asgari ücretin yarısı oranına sabitlensin.
• Bütün KYK kredileri bursa çevrilsin.
• Eski ve güncel KYK kredi borçları, faizleriyle beraber silinsin.

Üniversiteli Yoksulluğu Araştırma Anket sonuçları

Kolektifler, üniversitelilerin ekonomik koşullarını, burs olanaklarına erişimini ve KYK kredi/burs sistemine ilişkin deneyimlerini ortaya koymak amacıyla “Üniversiteli Yoksulluğu Araştırması Anketi” düzenledi. Üniversiteliler, anket sonucunda elde edilen verilerle “Asgari Ücretin Yarısı Burs Talep Ediyoruz” kampanyası kapsamında topladıkları imzalarla beraber 15 Aralık’ta Meclis’e yürüyecek.

Üniversiteli Yoksulluğu Araştırması anketine şu zamana kadar 724 üniversiteli yanıt verdi, bu üniversitelilerden 605’i kamu, 119’u ise vakıf üniversitelerinde okumakta. Ankete İstanbul, Ankara, İzmir, Edirne, Bursa, Bartın, Çanakkale, Diyarbakır gibi birçok kentten üniversiteli katılımcı oldu.

Gelir ve gider tablosu: Temel ihtiyaçlara erişilemiyor

“Toplam aylık geliriniz nedir?” sorusuna yanıt veren 601 üniversitelinin büyük bir bölümünün aylık geliri 9.000 TL’nin altında. Üniversitelilerin ailelerinin aylık gelir ortalaması ise ya ortalama düzeyde ya da ortalamanın altında kalıyor.

Üniversitelilerin beslenme, ulaşım ve barınma ile ilgili sorulara verdikleri yanıtlar ise üniversitelilerin gelirleri doğrultusunda temel ihtiyaçlarına dahi ulaşabilmekte zorlandığını gösterdi.

Paya düşen aylık kira giderine gelen yanıtlara göre 1-10.000 aralığında kira veren 236, 10.000-15.000 aralığında ise 50 üniversiteli bulunmakta. Bu durum, üniversitelilerin aylık gelirleri aldıkları 3000 TL KYK bursu ile kıyaslandığında barınma probleminin üniversiteliler için derinleştiğini gösteriyor.

“Aylık gıda giderin nedir?” sorusuna gelen yanıtlara bakıldığında 600 üniversiteliden 253’ü, 3001-6000 TL yalnızca beslenme ihtiyacına harcıyor. Buna göre her 3 katılımcıdan 1’inin aylık beslenme harcamasını KYK bursu ve kredisi karşılayamıyor.

Katılımcı üniversitelilerin ulaşım giderlerine bakıldığında 201-500 TL arası ve 501-1000 TL arası harcayanlar en büyük iki grubu oluşturuyor. Buna göre üniversitelilerin büyük bir çoğunluğu ulaşım için 200 TL’den fazla ve sıklıkla 500 TL’nin üzerinde harcama yapmak zorunda kalıyor.

Ankete göre katılımcı üniversitelilerin yaklaşık yüzde 84’ünün aylık giderleri 5000 TL’nin üzerinde. En yüksek dilim olan 8000-12.000 TL ve 12.000-20.000 TL aralığında üniversiteliler, KYK burs ve kredisinin yaklaşık 3 ila 6 katını harcamak durumunda kalarak 3000 TL bursla tek başına geçinemiyor.

Anket sonuçlarına göre en büyük gıda giderlerine bakıldığında ise barınma ve beslenme ilk sırada. Katılımcı 600 üniversitelilerin %87,3’ü en yüksek gider kaleminin gıda olduğunu belirtirken, %46,8 ise barınmayı ilk üç büyük gider arasında gösterdi.

KYK bursu ve kredisi yeterli değil

Ankete göre, 601 üniversitelinin yüzde 23,6’sı KYK bursu, yine yüzde 23,6’sı KYK kredisi alıyor. Üniversitelilerin %52,7’si yani yarısından fazlası KYK’dan hiçbir destek almıyor.

Üniversiteliler, mevcut KYK bursu ve kredisinin geçimlerini sağlamak için yeterli olmadığını düşünüyor. Katılımcı 600 üniversitelinin yüzde 90,2’si KYK burs ve kredisinin yeterli olmadığını dile getiriyor. Buna göre üniversitelilerin büyük bir çoğunluğu barınma, beslenme, ulaşım gibi temel ihtiyaçlarını bile karşılayamıyor.

Yüksek lisans okuyan üniversiteliler için de durum farklı değil. Ankete katılan 98 yüksek lisans öğrencisinin yüzde 86,7’si mevcut KYK burs ve kredinin yeterli olmadığını dile getiriyor.

Anket sonuçlarına göre katılımcı üniversitelilerin neredeyse yarısı, mezun olduktan sonra KYK borcunu ödemekte zorluk yaşayacağını düşünüyor.

Okurken çalışmak zorunda kalıyorlar

600 üniversitelinin yaklaşık yüzde 20’si yarı zamanlı, yüzde 18’i ise günlük işlerde çalışıyor. Üniversitelilerin beşte birinin düzenli bir part-time işe ihtiyaç duyması aylık masraflarını karşılayamadığını ortaya koyuyor. Ayrıca grafikte, “Çalışmak zorundayım ama ailemden düzensiz destek alıyorum”, “Özel ders veriyorum”, “Zorundayım ama şu an çalışamıyorum” gibi yanıtlar da yer alıyor.

Eğitim süreçlerinde çalışmak zorunda kalan üniversiteliler, geçim sıkıntısı yaşadığında ise ilk olarak sosyal hayatlarından kısıyor. 600 üniversitelinin yanıt verdiği soruda katılımcıların yüzde 66,8’i sosyal hayatlarından, yüzde 28,3’ü ise beslenme ihtiyaçlarından kısmak zorunda bırakılıyor.

En temel haklara erişememek

Anket sonuçlarına göre 600 üniversitelinin neredeyse yarısı ay içinde birkaç kez yeterli yiyeceğe erişemediğini ve düzensiz beslendiğini söylüyor. Üniversitelilerin yüzde 14’ü ise ay boyunca sık sık beslenme hakkına erişim konusunda zorluk yaşıyor.

600 üniversitelinin yarısından fazlası ise ekonomik nedenlerle sağlık hizmetine erişemediğini dile getiriyor.

İnternet erişimindeki yetersizlik

Katılımcı 600 üniversitelinin yaklaşık %61’i internet erişimini kesintili, yetersiz ya da tamamen problemli buluyor.

KYK yurtlarında kalan 375 üniversitelinin yaklaşık yüzde 70’i ise yurtlardaki internete erişimin ve dijital yetersizliklerin eğitim hayatlarını olumsuz etkilediğini söylüyor.

“Asgari ücretin yarısı kadar burs” talebi

Ankete göre 600 üniversitelinin %86,5’i, “asgari ücretin yarısı kadar burs” talebini desteklediğini belirtti. Bu sonuca göre üniversitelilerin büyük bir çoğunluğu mevcut KYK burs ve kredisinin barınma, beslenme ve ulaşım gibi en temel ihtiyaçlarını karşılamadığını dile getiriyor.

Ankete buradan ulaşabilirsiniz: Üniversiteli Yoksulluğu Araştırması anketi